Van landingsbaan naar laan. Van grijs naar groenblauw. Van een saaie en doodse grijze vlakte die zich uitstrekte van rooilijn tot rooilijn, naar een aangename en groene omgeving waar water de kans krijgt ter plaatse te infiltreren, in plaats van versneld te worden afgevoerd. Een onthardingsproject waar de actieve weggebruiker letterlijk centraal staat.
Van maximale naar minimale verharding.
De basis van dit infrastructuurproject waren twee verouderde betonwegen in Zellik (Asse). De Brusselsesteenweg en de Vliegwezenlaan, samen goed voor 1,5 kilometer wegenis. De Vliegwezenlaan werd ooit ontworpen als mogelijke landingsbaan en zo zag deze laan er ook uit…op de enkele bomen na dan. En de Brusselsesteenweg? Die zag er zo mogelijk nog troostelozer uit.
De bestaande toestand maakte duidelijk dat deze wegen in een andere tijdsgeest waren ontworpen. Dat maakte ze bijzonder geschikt voor laagvliegers, maar zeer onaangenaam voor fietsers, voetgangers en buurtbewoners. Gezien een deel van het project op de route van de F211 ligt, was het op alle vlakken tijd om het openbaar domein hier grondig te hertekenen. Zowel voor wat betreft de riolering als de bovenbouw. Vertrekpunten waren het STOP-principe en de Ladder van Lansink: ontharden waar mogelijk, zorgen voor een klimaatrobuuste omgeving en ruimte voor water voorzien. Het resultaat is te danken aan de constructieve samenwerking tussen het studiebureau, de gemeentelijke diensten, de provincie Vlaams Brabant, De Lijn en buurtbewoners. Het budget bedraagt net geen €6.000.000 (€5.879.000).
51 tinten groen
De omgeving evolueerde van 51 tinten grijs naar 51 tinten groen. Ruimte voor water, bermen, hagen, bomen, bloemen en struiken kwamen in de plaats van 10.000m² overbodige verharding. Groene ruimte die de buurt niet alleen meer klimaatrobuust maakt, maar ook aangenamer om te wonen. Waar mogelijk werden de bestaande bomen opgenomen in het nieuwe ontwerp en bewaard. Dit is een enorme voorsprong van jaren in vergelijking met nieuwe aanplant. De bestaande bomen kregen extra ruimte om verder te groeien en zo de omgeving te blijven voorzien van zuurstof en koelte tijdens de warmste dagen.
Water
Alle overbodige verharding ging op de schop om ruimte voor water te creëren en waar mogelijk kwam er nieuwe waterdoorlatende verharding. Dat geldt uiteraard voor de groenzones, maar ook voor de parkeervakken. Die zijn aangelegd met waterpasserende klinkers of met grasbetontegels, waardoor het water vanuit de greppel in de parkeervakken kan stromen. Pas wanneer deze verzadigd zijn, loopt het water opnieuw over in de greppel en kolk.
In het vlakkere deel van de projectzone is gekozen voor een infiltratiebekken, dat gravitair wordt gevoed door RWA-strengen. In de Vliegwezenlaan liggen centrale wadi’s, samen goed voor 524,44 m³ infiltratievolume. De greppels sluiten rechtstreeks op de wadi aan via een brede betonstrook, zonder kolk. Een zwanenhals als overloop moet ervoor zorgen dat drijvend materiaal de overstortleiding niet te snel verstopt.
In het steile deel van de Brusselsesteenweg – met een langshelling van gemiddeld 2,25% – was er onvoldoende ruimte over om alles bovengronds te infiltreren. Daar is ingezet op buffer- en infiltratiecapaciteit via geperforeerde buizen met overstortconstructies (424,23 m³). Waar in oorspronkelijke situatie bij elke bui nog een massa hemelwater aan hoge snelheid werd afgevoerd, kan een aanzienlijke hoeveelheid hemelwater (87%) nu infiltreren in de bermen, groenzones, parkeervakken, wadi’s of infiltrerende buizen. Slechts 6% wordt vertraagd geloosd.
STOP!
Door de projectzone loopt niet alleen een verbindingsweg tussen twee kernen, maar ook de route van de F211 en een van de drukste busverbindingen van De Lijn in Vlaanderen. In dit project werd er uitdrukkelijk gekozen om de stappende en trappende weggebruiker centraal te plaatsen. Ook letterlijk. De 4 meter brede fietssnelweg ligt in dit project centraal in het groen, deels tussen en deels afgescheiden van de rijvakken voor gemotoriseerd verkeer. Dat het gemotoriseerd verkeer beperkt moet omrijden om dit te kunnen realiseren, maakt duidelijk waar de prioriteiten lagen. Deze oplossing met een centraal gelegen fietssnelweg is eerder atypisch, maar werkt prima. Zo kan het potentieel aantal conflicten, zoals aan de vele private inritten en zijstraten, fors worden beperkt. Dat fietst vlot, aangenaam en veilig. In de Vliegwezenlaan koos men – gelet op het statuut van de weg -voor de traditionelere indeling met vrij liggende fietspaden. Een andere belangrijke beslissing was het knippen van één van de twee toegangswegen naar het centrum van Zellik. Hierdoor kon deze tak als doodlopende lokale weg worden ingericht, met meer mogelijkheden voor de fietser en kon extra worden onthard.