Marieke Dhaeze, Openbaar Domein Stad Brugge
In de historische binnenstad van Brugge, nabij de Langerei, ligt de Bleekweide. Deze voormalige bleekweide is nu een groene oase die rust, biodiversiteit en erfgoed samenbrengt. Het buurtpark sluit aan bij het stedelijk beleid om waardevolle open ruimtes te beschermen en de leefbaarheid van de binnenstad te versterken.
Historische context
De bleekweides in Brugge zijn waardevolle groene relicten uit het verleden. In de 17de eeuw wijzigden weiden naar bleekmeersen die tot het einde van de 19de eeuw het landschap bepaalden. Om deze open ruimtes te beschermen en duurzaam te beheren, maakte de Stad Brugge in 2012 een open ruimtebeleidsplan op. Hierin wordt de waarde van bleekweides en kloostertuinen erkend en wordt gestreefd naar een integratie in de stedelijke omgeving. Ook de Bleekweide was deel van dit plan. De site in de Julius en Maurits Sabbestraat/Langerei was ooit verbonden aan wasserijen, eerst ambachtelijk en later industrieel.
Botanisch is dit landschap vermoedelijk terug te voeren tot een veel ouder landschap, dat kenmerkend was voor de drassige laaggelegen weidegronden met typische flora en fauna. De open ruimte kwam in verval. De bramen kregen vrij spel, de gracht werd niet langer onderhouden en vervuild door zwerf- en bouwafval. Doordat dit terrein jarenlang niet verstoord was, konden de notelaars ongehinderd groeien.
Van verval naar herbestemming
De Bleekweide kreeg een nieuwe kans tijdens de ontwikkeling van het co-housingproject Stoer Huus en het woonproject De Blekerie. Bij deze ontwikkelingen werd het noordelijke deel van de site bestemd voor bebouwing, terwijl het zuidelijke deel in stadsbezit kwam. Dit maakte de weg vrij voor een transformatie tot buurtpark. Door het behoud van de open ruimte werd niet alleen de historische waarde gerespecteerd, maar ook een broodnodige groene ruimte gecreëerd voor de buurtbewoners.
Ontwerp op maat van buurt en natuur
Bij het ontwerp betrok de stad de buurtbewoners via inspraakmomenten. De behoefte aan een rustige plek weg van de stadsdrukte stond centraal. Het uiteindelijke ontwerp combineert deze wensen met ecologische en historische aspecten.
Het ontwerp resulteerde in een groene ruimte met een doordachte structuur. De toegang tot het park is mogelijk via de Eugeen Van Steenkistestraat en de Baliestraat. Een kronkelend pad doorkruist het park en verbindt verschillende terrassen, die uitgerust zijn met zit- en picknickbanken. Deze plekken nodigen uit tot ontspanning en ontmoeting. Voor de paden werd gebruikgemaakt van natuursteen, terwijl de terrassen in hardhout zijn uitgevoerd. Rond de notelaars werd op twee niveaus een houten terras aangelegd. Het terras is via hellende paden toegankelijk, waardoor ook rolstoelgebruikers en kinderwagens makkelijk toegang hebben.
Groene aanplanting voor biodiversiteit
De bestaande notelaars, die een unieke botanische waarde hebben, werden behouden en vormen het hart van het park. Daarnaast plantte de stad 15 sierbomen, waaronder Nyssa, Crataegus, Malus en fruitbomen. Het gazon is ingezaaid met een mengsel van grassen en inheemse bloemen. Randen van het park zijn beplant met sierheesters, vaste planten en bloembollen zorgen voor seizoensgebonden kleur.
Biodiversiteit kreeg veel aandacht, met insectenvriendelijke beplanting die gedurende verschillende seizoenen bloeien en zo bijen en vlinders aantrekken.
Herstel van de historische gracht
De oorspronkelijke bleekweidegracht is een cruciaal onderdeel van het park gebleven. De gracht werd uitgebaggerd en ontdaan van zwerfvuil, waarna aan de ene zijde een houten oeverbeschoeiing werd aangebracht. De andere zijde kreeg een flauwe oever met inheemse beplanting, wat bijdraagt aan de biodiversiteit. De gracht dient ook als bufferbekken voor regenwater. Een systeem met schotten vertraagt de afvoer van het water bij hevige regenval.
Een plek voor iedereen
Speeltoestellen ontbreken bewust in het ontwerp. Drie speelstenen naast een klein podium nodigen kinderen uit tot creatief spel. Voor samenhorigheid zijn er extra groene stoeltjes geplaatst, zodat bewoners zelf kunnen bepalen waar ze samenkomen.
Met de Bleekweide biedt Brugge een voorbeeld van hoe historische open ruimtes een nieuwe betekenis kunnen krijgen. Het park combineert rust, biodiversiteit en erfgoed, en vormt een tastbare brug tussen het verleden en modern stedelijk leven.
[/restrict]