Stijn Bernaerdt, Stad Gent
Gent heeft Steenakker en enkele omliggende straten heraangelegd. Met dit project maakt de stad haar klimaatadaptief beleid tastbaar én zichtbaar. Heel wat slimme ingrepen met oog voor het klimaat zorgen voor een groene, aangename, veilige en vooral leefbare buurt: een duidelijke referentie voor de toekomst.
Het projectgebied is gesitueerd tussen de Zwijnaardsesteenweg in het westen en het Universitair Ziekenhuis Gent in het oosten. De Leebeek ligt aan de zuidzijde. Het bestaat uit de heraanleg van Steenakker, de Muilaardstraat, een stuk van de Haardstedestraat en de Zwijnaardsesteenweg, en het Louis Roelandtplein. De stad stond zelf in voor de opmaak van het conceptueel ontwerp, met veel aandacht voor veiligheid en comfort van de actieve weggebruiker en een vlotte doorstroming van het openbaar vervoer. Dit is gecombineerd met grote aandacht voor meer groen en de lokale infiltratie van regenwater. De stad wil ook de buurt verbinden en betrekken in haar openbare ruimte en heeft aandacht voor de kinderen in de omgeving.
Wijzigingen verkeerscirculatie
Om de ambities te realiseren was plaats nodig. Steenakker is daarom omgevormd van een tweerichtings- naar een éénrichtingsstraat in een zone 30. Zo ontstond ruimte voor de realisatie van een kwalitatieve groenblauwe structuur, in combinatie met een veilig wandel- en fietspad aan de zijde van het Universitair Ziekenhuis. Ook de Zwijnaardsesteenweg is voor een deel omgevormd naar éénrichtingsverkeer. Hierdoor kon het kruispunt met de Galglaan sterk ingesnoerd worden, wat daar zorgt voor meer verblijfsruimte. Het maakte ook de aanleg van een busbaan stadinwaarts mogelijk.
Minder verharding
Elke vorm van verharding is in het ontwerpproces in vraag gesteld. Verharding is er enkel waar het functioneel noodzakelijk is én ze ook intensief gebruikt wordt. Deze benadering zorgt voor een bijzonder groen ontwerp met ruimte voor water, bomen en ontspanning. Groen, blauw en grijs leggen evenveel gewicht in de schaal, dat zorgt voor een aangename balans. Na de integrale heraanleg steeg het aandeel groen met 10 procent, wat neerkomt op 3855 m² extra ontharding. Een doorlopende groenstrook van 4,5 meter breed en meer dan 500 meter lang in Steenakker doet dienst als wadi. Bijna alle water uit Steenakker komt erin terecht. Het water van het Louis Roelandtplein wordt afgevoerd naar een wadi in een nieuw aangelegde speelzone. Waar er minder ruimte is, zijn groenstroken en waterdoorlatende parkeerstroken aangelegd. Zo kan het regenwater maximaal in de straten zelf infiltreren en vindt het een weg naar de bodem. In de parkeerstroken zijn heel wat bomen aangeplant. Zij krijgen water via de waterdoorlatende verharding van kasseien met grasvoegen. Alle bomen kregen een voldoende groot doorwortelbaar volume met bomengranulaat voor maximale groeikansen.
Minder parkeerplaatsen
Tijdens het planningsproces werd een parkeerduuronderzoek uitgevoerd. Daarbij is de bezetting in de ruime buurt gemeten. Om 20u was slechts 54 procent van de parkeerplaatsen bezet. Het aantal parkeerplaatsen werd daarom met 24 procent verminderd. Nu is er nog steeds op aanvaardbare loopafstand een parkeerplaats te vinden, weliswaar niet steeds voor de eigen voordeur. De vrijgekomen ruimte kreeg een nuttige invulling met fietsenstallingen voor 115 fietsen en 169 nieuwe bomen.
Toegankelijk voor iedereen
Het ontwerp hield bijzonder veel rekening met de integrale toegankelijkheid voor mensen met een fysieke of visuele beperking. Waar het kon, is gekozen voor een gelijkgrondse aanleg zoals op het Louis Roelandtplein en in het doodlopende deel van Steenakker. Waar geopteerd is voor een klassiek straatprofiel met rijwegen en voetpaden, kregen de stoepen uitstulpingen waar nodig en zijn ze doorlopend aangelegd ter hoogte van de zijstraten. Alle looplijnen zijn ook uitgerust met blindengeleiding. Aan de bushaltes kwamen Kasselse boordstenen en vanzelfsprekend is ook in parkeerplaatsen voor personen met een beperking voorzien.
Connectie met de buurt
Het project zocht ten slotte ook fysiek naar verbinding met de ruimere buurt. Zo is een brug aangelegd in de Muilaardstraat om de reeds bestaande trage weg langs de Leebeek te verbinden met de wijk. Er kwam ook een luwe verbinding tussen het aangrenzende Henry Storypark en de site van het Universitair Ziekenhuis, via het woonerf en het fiets- en wandelpad in Steenakker. Deze inspanningen lonen. De buurt heeft het project omarmd en neemt ondertussen zelf het initiatief om de witruimte in het plan in te vullen zoals op het kruispunt tussen Steenakker en de Zwijnaardsesteenweg.