Eendenkooi, Berlare
Topografische kaart 1/50.000, raster, NGI
Zitbanken langs het wandelpad nodigen uit om van de omgeving te genieten.
De nieuwe speelzone nodigt uit tot avontuur en natuurbeleving.
Het waterleven observeren, blik op oneindig of gezellig keuvelen: het kan allemaal op de vlonders langs de oever van de eendenkooi en de Brieldijk.
Aan de rand van het Donkmeer wijst een dijkje de weg door het moerasbos.
Vanaf de toegangsweg is de grote nieuwe moeraszone zichtbaar, met iets verderop vier nieuwe ooievaarswielen.
Schommelen in een reigersnest.
De wandelpaden waren dringend aan vernieuwing toe.
Vanop het wandelpad zie je behalve eenden ook vlinders en libellen die tussen de oeverplanten van de zon genieten.
De moeraszone lag er verwaarloosd bij.
Rechte sloten zijn omgevormd tot brede waterpartijen en moeraszones, ideale trekpleisters voor watervogels en insecten.
Troosteloos, beter kan je niet omschrijven hoe de vijver er vroeger uitzag.
Oeverbeschoeiing heeft plaats gemaakt voor welige oeverbegroeiing.
De heringerichte wandeldijk loodst bezoekers feilloos de eendenkooi in terwijl ze worden betoverd door oevers vol waterplanten en dierenleven.
Klimmen en klauteren rond een ooievaarsnest, met zicht op echte ooievaars.
Wie behoudt het evenwicht terwijl de aalscholver toekijkt?
Kwam deze paling nu net uit het Donkmeer?
Plots duikt er een karper op in het bos.
Vanuit zijn nest overschouwt de ooievaar de spelende kinderen.
Picknicken met zicht op het Donkmeer.
{"slide_to_show":"1","slide_to_scroll":"1","autoplay":"true","autoplay_speed":"3000","fade":"false","speed":"300","arrows":"true","dots":"true","loop":"true","nav_slide_column":5,"rtl":"false"}

Eendenkooi, Berlare

Nominatie Prijs Publieke Ruimte

De herinrichting van de eendenkooi maakt deel uit van het natuurinrichtingsproject Berlare Broek-Donkmeer. Dat project past in de visie van het gemeentebestuur van Berlare om het populaire Donkmeer en zijn omgeving in een hedendaags jasje te steken. De site van de eendenkooi kreeg een grondige opknapbeurt. Ze is heringericht met respect voor de meest kwetsbare zones en blijft open voor het publiek.

De waterrijke, groene omgeving van het Donkmeer en het Berlare Broek ligt op een oude Scheldemeander. Het landschap heeft een grote variatie aan kleine en grote waterpartijen, rietmoeras, natte hooilanden en bossen. Het is een laagveenecoysteem, een hotspot voor biodiversiteit. Het natuurinrichtingsproject Berlare Broek-Donkmeer wil het unieke waterrijke ecosysteem herstellen. Het projectgebied van 397 hectare ligt tussen de dorpskernen van Overmere, Uitbergen en Berlare, en omsluit de bebouwde kom van Bareldonk. De zuidgrens wordt gevormd door de Schelde. Midden in dit gebied ligt een historische eendenkooi. Dat is een vernuftige constructie met vier pijpen die uitmonden in een centrale plas. Eeuwen geleden werd de eendenkooi gebruikt om eenden te vangen voor consumptie. Ook de ruime omgeving wordt in de volksmond ‘de eendenkooi’ genoemd.

Oud dierenpark

In de buurt van de historische eendenkooi was er een dierenpark. In verschillende afgesloten zones kon het publiek er allerlei soorten eenden bewonderen. De vele dierenhokken en afsluitingen waren niet langer visueel aantrekkelijk. Bovendien was het dierenpark niet conform de bestemming als natuurgebied en de bescherming als landschap. Het natuurinrichtingsproject beoogt de herinrichting van de site voor recreatie en natuureducatie in een natuurlijke omgeving, met specifieke aandacht voor de verschillende (potentiële) vegetatietypes. De eigenlijke eendenkooi werd al enkele jaren geleden gerestaureerd. Hier werden geen ingrepen meer gedaan.

Natuurlijke speelzone

De site kreeg in 2019-2020 een grondige opknapbeurt. Het vroegere dierenpark werd een natuurlijke recreatieve zone met structuurrijk bos, rietmoeras en een speelzone. Bezoekers kunnen vlotter van het ene naar het andere deel van de site. Houten spelelementen prikkelen de fantasie. De wandelpaden kregen een facelift en zijn beter toegankelijk. Nieuwe banken, picknickplaatsen en vlonders zorgen voor een extraatje. Een uitgebreide riet- en moeraszone vergroot het leefgebied voor vissen en vogels. Vier nieuwe ooievaarswielen bieden extra nestmogelijkheid.

Natuureducatie

Kinderen krijgen op een speelse manier een kleine portie natuureducatie mee. De houten spelelementen verwijzen naar de dieren die voorkomen in de onmiddellijke omgeving: reigers, aalscholvers, palingen… Duurzaamheid was een belangrijk criterium bij de keuze van de design-and-build-aannemer voor de speeltoestellen. Ze bestaan hoofdzakelijk uit robiniahout uit Duitse Staatsbossen. Ze zijn behandeld met biologisch houtvernis en bekleed met natuurrubber. Op een aangrenzend perceel heeft de gemeente een aaidierweide aangelegd en afgezaagde bomen gesculpteerd in dezelfde stijl als de nieuwe houten spelelementen.

In het hart

De herinrichting van de eendenkooi geeft de natuurkwaliteit, de landschappelijke diversiteit en de recreatie in Berlare een boost. Via een doorgedreven overleg tussen inwoners, opdrachtgevers, ontwerpers en beheerders is een breed draagvlak voor het ontwerp en de inrichting ontwikkeld. Het publiek kan de nieuwe natuur rond het Donkmeer in het hart sluiten. Naast de herinrichting van de eendenkooi lopen nog andere onderdelen van het natuurinrichtingsproject: het operationeel maken van het onthaalplan Kalkense Meersen-Donkmeer; de opmaak van het natuurbeheerplan Berlare Broek-Donkmeer; de verbetering van de waterhuishouding met aandacht voor vismigratie.